PLATELET RICH PLASMA (PRP) - ΠΛΑΣΜΑ ΠΛΟΥΣΙΟ ΣΕ ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑ

Τα τελευταία χρόνια έχουν γραφτεί πολλά για ένα παρασκεύασμα γνωστό ως PRP – ή Πλάσμα Πλούσιο σε Αιμοπετάλια στα ελληνικά – και ειδικότερα για την δυνητική αποτελεσματικότητά του στην αντιμετώπιση των κακώσεων του μυοσκελετικού συστήματος.
Πολλοί διάσημοι αθλητές έχουν κάνει κύκλους θεραπείας με PRP για διάφορα προβλήματα, όπως διαστρέμματα, κακώσεις και χρόνιες τενοντίτιδες, παθήσεις που τυπικά αντιμετωπίζονταν με φάρμακα, φυσικοθεραπεία ή ακόμη και με χειρουργική
επέμβαση. Μερικοί αθλητές πιστώνουν μάλιστα στο PRP την γρήγορη αποθεραπεία τους και την επιστροφή στα σπορ.
Παρά το γεγονός ότι το συγκεκριμένο παρασκεύασμα έχει λάβει εκτενή δημοσιότητα, εξακολουθούν να υπάρχουν ορισμένα αναπάντητα ερωτήματα:
– Τι ακριβώς είναι το εμπλουτισμένο με αιμοπετάλια πλάσμα (PRP);
– Πως λειτουργεί;
– Ποιές είναι οι ενδείξεις για θεραπεία με PRP;
– Είναι η θεραπεία με PRP πραγματικά αποτελεσματική;

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΜΕ ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑ ΠΛΑΣΜΑ(PRP);

Το αίμα αποτελείται από κύτταρα, όπως τα ερυθρά αιμοσφαίρια, λευκά αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια (τα τελευταία θεωρούνται κυτταρικά θραύσματα), τα οποία αιωρούνται μέσα σε ένα υγρό που ονομάζεται πλάσμα. Τα αιμοπετάλια είναι περισσότερο γνωστά για τον ρόλο που διαδραματίζουν στην πήξη του αίματος. Ωστόσο, παράγουν και εκκρίνουν εκατοντάδες πρωτεΐνες που ονομάζονται παράγοντες ανάπτυξης (growth factors) και είναι πολύ σημαντικοί για τα στάδια της επούλωσης των ιστών μετά από τραύμα. Το PRP αποτελείται από πλάσμα με πολλά περισσότερα αιμοπετάλια απ’ ότι συνήθως και συνεπώς με μεγαλύτερη συγκέντρωση αυξητικών παραγόντων – 5 ως 10 φορές μεγαλύτερη συγκέντρωση από το φυσιολογικό-. Το Πλάσμα Πλούσιο σε Αιμοπετάλια είναι ένα αυτόλογο κλάσμα του αίματος με υψηλή συγκέντρωση αιμοπεταλίων και για να παρασκευαστεί πρέπει πρώτα να γίνει λήψη αίματος από τον ασθενή. Στη συνέχεια, τα αιμοπετάλια διαχωρίζονται από τα άλλα κύτταρα του αίματος και η συγκέντρωσή τους αυξάνεται κατά τη διάρκεια μιας διαδικασίας που ονομάζεται φυγοκέντρηση.

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΤΟ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΜΕ ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑ ΠΛΑΣΜΑ (PRP);

Αν και δεν είναι ακριβώς σαφές πως λειτουργεί το PRP, εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει ότι η αυξημένη συγκέντρωση των αυξητικών παραγόντων στο PRP μπορεί δυνητικά να επιταχύνει τη διαδικασία της επούλωσης. Για να επιταχυνθεί ο χρόνος επούλωσης χρησιμοποιείται το PRP με δύο τρόπους: – Το PRP μπορεί να εγχυθεί προσεκτικά εντός της ερεθισμένης περιοχής. Για παράδειγμα, στην τενοντίτιδα του αχιλλείου τένοντα, που παρατηρείται συχνότερα σε δρομείς και αθλητές, ο συνδυασμός PRP και τοπικού αναισθητικού μπορεί να εγχυθεί απευθείας μέσα στον φλεγμαίνοντα ιστό. Αρχικά, ο πόνος μπορεί να αυξηθεί την πρώτη εβδομάδα, ενώ μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες μέχρι ο ασθενής να αισθανθεί την ευεργετική επίδραση του PRP. – Το PRP μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την επιτάχυνση της επούλωσης μετά από χειρουργική επέμβαση. Για παράδειγμα, ένας αθλητής με μια πλήρη ρήξη του αχιλλείου τένοντα υποβάλλεται σε χειρουργική αποκατάσταση του τένοντα και διεγχειρητική ή μετεγχειρητική έγχυση του παρασκευάσματος.

ΠΟΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΟΥΝ ΜΕ TO ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΜΕ ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑ ΠΛΑΣΜΑ (PRP);

Επί του παρόντος, διεξάγονται μελέτες για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας με PRP. Εώς τώρα, τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών είναι ασαφή, και ποικίλουν ανάλογα με την περίπτωση. Οι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα της θεραπείας PRP περιλαμβάνουν:

-Την ανατομική περιοχή του σώματος που αντιμετωπίζεται.

-Την συνολική κατάσταση της υγείας του ασθενούς.

-Εάν η κάκωση είναι χρόνια ή οξεία.

ΧΡΟΝΙΕΣ ΤΕΝΟΝΤΟΠΑΘΕΙΕΣ (ΤΕΝΟΝΤΙΤΙΔΕΣ)

Σύμφωνα με πρόφατες μελέτες, το PRP είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση χρονίων μικροτραυματισμών στους τένοντες, ειδικά στην έξω επικονδυλίτιδα (tennis elbow), μια αρκετά κοινή μορφή τενοντίτιδας. Η χρήση του PRP και για άλλες μορφές τενοντίτιδας, όπως του αχιλλείου ή του επιγονατιδικού τένοντα είναι ελπιδοφόρα. Ωστόσο, είναι ακόμη δύσκολο να καταλήξει κανείς σε συμπεράσματα όσον αφορά στην αποτελεσματικότητα του PRP σε σχέση με τις παραδοσιακές εναλλακτικές.

ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΩΝ ΚΑΙ ΜΥΩΝ

Μεγάλο μέρος της δημοσιότητας που έλαβε το PRP το οφείλει στην αντιμετώπιση των αθλητικών κακώσεων και των τραυματισμών των συνδέσμων και των μυών (διαστρέμματα και θλάσεις). Εώς σήμερα, το PRP έχει χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση συνδεσμικών κακώσεων στο γόνατο ή θλάσεις του τετρακεφάλου σε επαγγελματίες αθλητές. Δεν υπάρχει ωστόσο οριστική επιστημονική απόδειξη ότι η θεραπεία με PRP επιταχύνει την διαδικασία επούλωσης σε αυτού του είδους τις κακώσεις.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ

Πρόσφατα, το PRP χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια ορισμένων επεμβάσεων για να βοηθήσει στην μετεγχειρητική επούλωση. Αρχικά δοκιμάστηκε στην χειρουργική του ώμου και ειδικότερα μετά από αποκατάσταση ρήξεων του μυοτενόντιου πετάλου των στροφέων (rotator cuff). Ωστόσο, τα αποτελέσματα δείχνουν μικρό όφελος μετά την χρήση PRP. Η χειρουργική αποκατάσταση μετά από ρήξη του προσθίου χιαστού είναι ένα άλλο πεδίο στο οποίο επιχειρήθηκε η επικουρική χρήση του PRP. Προς το παρόν, και σ’ αυτήν την περίπτωση τα αποτελέσματα είναι αμφιλεγόμενα.

ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ ΓΟΝΑΤΟΣ

Ορισμένες μελέτες προσπάθησαν να συγκρίνουν την αποτελεσματικότητα του PRP σε σχέση με άλλα σκευάσματα που χρησιμοποιούνται για την συντηρητική αντιμετώπιση του γόνατος. Παρ’ όλ’ αυτά, είναι ακόμη πολύ νωρίς για να προσδιοριστεί εάν και κατά πόσο το PRP είναι αποτελεσματικότερο από τις σημερινές μεθόδους θεραπείας.

ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ

Εώς σήμερα, έχουν γίνει ελάχιστες μελέτες για την επικουρική χρήση του PRP στην πώρωση των καταγμάτων. Μέχρι στιγμής δεν έχει δείξει κανένα όφελος.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Η θεραπεία με το πλούσιο σε αιμοπετάλια πλάσμα (PRP) υπόσχεται πολλά. Επί του παρόντος όμως δεν τεκμηριώνεται με μελέτες και επιστημονικό τρόπο το όφελος για τον ασθενή. Παρά το γεγονός ότι το PRP φαίνεται να είναι αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση της χρόνιας τενοντίτιδας του αγκώνα (έξω επικονδυλίτιδα), η ιατρική κοινότητα χρειάζεται περισσότερα επιστημονικά στοιχεία για να μπορέσει να καθοριστεί αν η θεραπεία με το PRP είναι πραγματικά αποτελεσματική σε άλλες συνθήκες. Ακόμη και αν η αποτελεσματικότητα της θεραπείας με PRP εξακολουθεί να είναι από πολλούς αμφισβητήσιμη, οι κίνδυνοι που συνδέονται με τη χρήση του είναι πρακτικά ανύπαρκτοι. Μπορεί να παρουσιαστεί αυξημένος πόνος στο σημείο της ένεσης αλλά η συχνότητα εμφάνισης άλλων συνοδών προβλημάτων – όπως λοίμωξη, ερεθισμός των παρακείμενων ιστών και τραυματισμός νεύρων – δεν είναι μεγαλύτερη από αυτή που εμφανίζουν άλλα ενέσιμα σκευάσματα (π.χ. κορτιζόνη).