Η αστάθεια επιγονατίδας είναι μια πάθηση που επηρεάζει τη σταθερότητα της επιγονατίδας, προκαλώντας πόνο και περιορίζοντας τη λειτουργικότητα του γόνατος. Η επιγονατίδα είναι ένα μικρό οστό που παίζει βασικό ρόλο στη εμβιομηχανική του γόνατος, ολισθαίνοντας κατά μήκος της μηριαίας τροχιλίας καθώς το πόδι λυγίζει και τεντώνει. Όταν προκύψει κάποιο πρόβλημα σε αυτό τον μηχανισμό, η επιγονατίδα μπορεί να υποστεί μερική ή ολική εξάρθρωση και κατά συνέπεια να προκληθεί αστάθεια επιγονατίδας.
Η πάθηση είναι πιο συχνή σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες, και ειδικά σε αθλητές των οποίων οι δραστηριότητες απαιτούν γρήγορες αλλαγές κατεύθυνσης, άλματα ή στροφικές κινήσεις. Χωρίς κατάλληλη θεραπεία, η αστάθεια της επιγονατίδας μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα χρόνιο πόνο, βλάβη του χόνδρου και αυξημένο κίνδυνο πρώιμης εμφάνισης αρθρίτιδας.
Τι προκαλεί την αστάθεια επιγονατίδας;
Η αστάθεια επιγονατίδας προκύπτει από έναν συνδυασμό ενδογενών και εξωγενών παραγόντων που θέτουν σε κίνδυνο τη σταθερότητα του συγκεκριμένου οστού. Τέτοιοι παράγοντες μπορεί να είναι:
- Ανατομικές ανωμαλίες. Καταστάσεις όπως η υποπλασία του έξω μηριαίου κονδύλου ή υψηλή θέση της επιγονατίδας, κάνουν πιο εύκολη την ολίσθηση της επιγονατίδας από τη θέση της. Επίσης, μειώνουν την ικανότητα της επιγονατίδας να παραμένει στη θέση της κατά τη διάρκεια έντονων δραστηριοτήτων.
- Χαλάρωση και αδυναμία των συνδέσμων και των μυών γύρω από το γόνατο. Εάν υποστούν βλάβη από οποιαδήποτε αιτία, δεν προσφέρουν πλέον την απαραίτητη σταθερότητα και αυξάνουν τον κίνδυνο αστάθειας.
- Τραυματισμός, όπως ένα άμεσο χτύπημα στο γόνατο ή στροφή κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων, οι οποίοι κάνουν το γόνατο πιο ευάλωτο σε επαναλαμβανόμενη αστάθεια.
- Σπάνια υπερβολική χρήση και επαναλαμβανόμενη καταπόνηση, ειδικά για αθλητές και άτομα που η καθημερινότητα ή η φύση της εργασίας τους περιλαμβάνει επαναλαμβανόμενες κινήσεις του γόνατος.
Τα συμπτώματα που συνοδεύουν την αστάθεια επιγονατίδας
Τα συμπτώματα της πάθησης ποικίλουν σε σοβαρότητα ανάλογα με το αν η αστάθεια είναι οξεία ή χρόνια. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι:
- πόνος γύρω από την επιγονατίδα, ειδικά κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων όπως το κάθισμα, το ανέβασμα σκαλοπατιών ή το τρέξιμο.
- αίσθημα αστάθειας σαν να «υποχωρεί» το γόνατο, ειδικά κατά τη διάρκεια περιστροφής ή δραστηριοτήτων με βάρος.
- οίδημα και ευαισθησία γύρω από το γόνατο, ειδικά σε οξέα εξαρθρήματα.
- περιορισμένη κινητικότητα, δυσκαμψία ή δυσκολία στην πλήρη κάμψη ή ευθυγράμμιση του γόνατος, ειδικά σε χρόνια περιστατικά.
- Ορατή παραμόρφωση, συνήθως στα πλάγια σε περίπτωση εξαρθρήματος.
Για να διαγνωστεί η αστάθεια της επιγονατίδας είναι απαραίτητη η λήψη ιατρικού ιστορικού τραυματισμών και συμπτωμάτων, κλινική εξέταση και απεικονιστικές εξετάσεις όπως ακτινογραφίες (για την αξιολόγηση της ευθυγράμμισης των οστών και τον εντοπισμό ενδεχόμενων ανατομικών ανωμαλιών), ή μαγνητική τομογραφία (για λεπτομερείς εικόνες των μαλακών ιστών).
Πώς αντιμετωπίζεται η αστάθεια επιγονατίδας;
Ο τρόπος αντιμετώπισης της αστάθειας της επιγονατίδας εξαρτάται από τη σοβαρότητά της, τα υποκείμενα αίτια και το επίπεδο δραστηριότητας του ασθενούς. Μπορεί να περιλαμβάνει τόσο συντηρητικές όσο και χειρουργικές μεθόδους.
Οι συντηρητικοί τρόποι αντιμετώπισης έχει στόχο την αποκατάσταση της σταθερότητας και τη βελτίωση της λειτουργίας του γόνατος χωρίς χειρουργική επέμβαση. Μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Πρόγραμμα φυσικοθεραπείας με ασκήσεις για την ενδυνάμωση των τετρακέφαλων μυών και τη διόρθωση των μυϊκών ανισορροπιών του γόνατος και του ισχίου.
- Σταθεροποίηση της επιγονατίδας με ειδικό κηδεμόνα ειδικά κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων.
- Ξεκούραση και μείωση ή αποφυγή των κινήσεων που επιβαρύνουν τους ιστούς.
Για πιο σοβαρά περιστατικά όπως υποτροπιάζουσα αστάθεια ή σοβαρές ανατομικές ανωμαλίες (όπως δυσπλασία της τροχιλίας), συνήθως η λύση είναι η χειρουργική επέμβαση για την επανατοποθέτηση της επιγονατίδας, την ανακατασκευή των συνδέσμων και/ή τροχιλιοπλαστική, με την κατάλληλη τεχνική, ανάλογα με την έκταση της βλάβης και το επίπεδο δραστηριοτήτων του ασθενή.
Μπορεί να προληφθεί η αστάθεια επιγονατίδας;
Η αστάθεια της επιγονατίδας μπορεί να προληφθεί αντιμετωπίζοντας τους παράγοντες που την προκαλούν αλλά και με:
- Ασκήσεις ενδυνάμωσης των τετρακέφαλων μυών αλλά και των μυών πέριξ του γόνατος και του ισχίου.
- Σωστή τεχνική στις προσγειώσεις και στη μηχανική περιστροφής για την ελαχιστοποίηση της πίεσης στο γόνατο.
- Χρήση υποστηρικτικού εξοπλισμού κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων υψηλού κινδύνου.
- Διατήρηση υγιούς βάρους προκειμένου να μειωθεί η πίεση/φθορά στην άρθρωση του γόνατος και συνεπώς ο κίνδυνος τραυματισμού.
Για να ενημερωθείτε περισσότερο σχετικά με την αστάθεια επιγονατίδας, επικοινωνήστε μαζί μας στο 6943903343 (γραμματεία) ή στο 6949196061 (ιατρός) και στο orthopedikos-papagiannopoulos.gr και κλείστε το ραντεβού σας.
